Лукашэнка: будзе справядліва, калі павышэнне пенсійнага ўзросту закране ўсіх
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка лічыць справядлівым, калі павышэнне пенсійнага ўзросту закране ўсіх. Аб гэтым ён заявіў 10 сакавіка на нарадзе, прысвечанай абмеркаванню пытанняў развіцця пенсійнай сістэмы.
«Але трэба ўлічваць усё: розніцу працягласці жыцця мужчын і жанчын, спецыфіку горада і вёскі, умовы працы ў некаторых сферах і іншыя фактары», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт канстатаваў, што сярэдняя працягласць жыцця ў краіне павялічылася ў параўнанні з 90-і гадамі мінулага стагоддзя. «Таму 55-60 гадоў — гэта нармальны ўзрост. І скажы жанчыне, што яна старая ў 55 гадоў або пенсіянерка! Слухайце, пакрыўдзіцца! А калі мы прапануем: калі ты не старая, не пенсіянерка, давай папрацуй — іншая нейкая думка. Тое ж самае і пра мужыкоў можна сказаць. Яны дэманстратыўна не крыўдзяцца, але ў душы. У 60 гадоў мужык — гэта конь, на якім можна яшчэ араць і плугам не ў адзін корпус, а трохкорпусны зачапіць і пацягне», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
«Не хачу ўжо тут гаварыць пра нашых праслаўленых прадстаўнікоў сілавых структур, якія сёння ў прынцыпе ў 45 гадоў могуць пайсці на пенсію. Больш за 90 працэнтаў могуць пайсці ў 45 гадоў на пенсію. І што ж гэта за пенсіянер у 45 гадоў?! Лічу, будзе справядліва, калі пытанне павышэння пенсійнага ўзросту закране ўсіх», — лічыць Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што знаходзіцца паміж двума меркаваннямі: прапановамі ўрада па павышэнні пенсійнага ўзросту, заснаванымі на эканоміцы, і думкай народа — з іншага боку.
«Прэзідэнт звярнуў увагу на тое, што людзі актыўна абмяркоўваюць гэту злабадзённую тэму. Пры гэтым галоўны пасыл — усе хочуць, каб пенсіі павышаліся і забяспечвалі нармальны ўзровень жыцця, а вось якім чынам дасягнуць гэтага, тут меркаванні часта разыходзяцца.
«Я сёння знаходжуся між дзвюх пазіцый. Па-першае, урад прапануе пенсійную сістэму значна ўдасканаліць. Прапановы ёсць розныя, пачынаючы ад расійскага ўзору, — адзначыў кіраўнік дзяржавы. — Размова ідзе аб павышэнні пакуль пенсійнага ўзросту, а затым і, магчыма, рэфармавання ў цэлым усёй сістэмы, дашліфоўкі або змяненняў некаторых напрамкаў. Гэта адна пазіцыя, пазіцыя ўрада».
«З іншага боку — насельніцтва. Скажу адкрыта, паводле маіх даных (я ўпэўнены, што яны дакладныя), мы пакуль не дасягнулі пераважнай большасці сярод насельніцтва, якое падтрымлівала б гэту прапанову ўрада аб павышэнні пенсійнага ўзросту. Мы блізкія да палавіны. І людзі адгукаюцца на нашы прапановы, просьбы, няхай нават марудна, але пасля таго, як мы ім тлумачым, расказваем, рэкамендуем, яны разумеюць, аб чым ідзе размова. Беларусы — людзі дасведчаныя», — сказаў Прэзідэнт.
«Я знаходжуся паміж двума патокамі меркаванняў: прапановы ўрада, заснаваныя на эканоміцы (і абсалютна тут я з імі салідарны), і меркаваннем народа, да якога я не прыслухоўвацца не магу», — канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.
«Я доўга думаў над гэтай праблемай і буду зыходзіць з аднаго прынцыпу, якім я карыстаюся заўсёды: не працэсы, што адбываюцца ў грамадстве, эканоміцы, павінны кіраваць намі, а мы павінны кіраваць гэтымі працэсамі. І калі сітуацыя цярпіма, можна цярпець, але калі яна набліжаецца да таго рубікона, які немагчыма дапусціць і перайсці, значыць, трэба прымаць рашэнне, каб потым гэтыя працэсы не кіравалі намі, таму што гэта будзе сабе даражэй як у палітыцы, эканоміцы, так і ў фінансах», — лічыць беларускі лідар.
«Таму хацеў бы, каб і на гэта пытанне ўрад сёння адказаў: мы падышлі ўжо да таго сур’ёзнага моманту, калі трэба прымаць рашэнне, або яшчэ сітуацыя цярпіма, з пункту гледжання эканомікі, выключна», — падкрэсліў Прэзідэнт.
«Трэба ўважліва і ўсебакова разгледзець усе аспекты тэмы, якую абмяркоўваем, і выпрацаваць найбольш аптымальныя варыянты, каб наша пенсійная сістэма была надзейная і працавала без збояў на карысць людзей», — дадаў кіраўнік дзяржавы.
Лукашэнка: у пытанні павышэння пенсійнага ўзросту трэба ісці ад жыцця
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка лічыць, што ў пытанні павышэння пенсійнага ўзросту трэба ісці ад жыцця, улічваючы рэальныя працэсы ў дэмаграфічнай абстаноўцы і не пагаршаючы матэрыяльнае становішча.
На яго думку, на карысць гэтай меры гавораць два фактары. Па-першае, значныя змяненні ў структуры грамадства, дзе колькасць работнікаў скарачаецца, а колькасць пенсіянераў пастаянна расце.
Так, на 100 працуючых прыпадае больш за 60 пенсіянераў. Паводле слоў кіраўніка дзяржавы, гэта тэндэнцыя будзе абвастрацца і прапорцыі будуць разыходзіцца.
«Па-другое, дзякуючы нашай сацыяльна-эканамічнай палітыцы людзі сталі жыць даўжэй. Сярэдняя працягласць жыцця павялічылася ў параўнанні з 90-мі на 5 гадоў. Таму 55-60 гадоў — гэта нармальны ўзрост», — лічыць Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што яго здзіўляе ў сацыялагічных даследаваннях, што працуючая частка насельніцтва нармальна ўспрымае павышэнне пенсійнага ўзросту, а не падтрымліваюць гэту меру пенсіянеры. «І я зразумеў, што ў нас ідэолагі і ўрад проста недапрацоўваюць. Пенсіянерам трэба растлумачыць: не дай бог, мы паўстанем перад фактам, што нам давядзецца паніжаць пенсію! — адзначыў Прэзідэнт. — Вось гэтага нельга дапусціць. Таму што ў нашых пенсіянераў і так пенсіі невялікія. І скарачаць пенсіі ні ў якім разе нельга». Ён дадаў, што, калі абмяркоўвалася гэта пытанне з Прэзідэнтам Расіі, Уладзімір Пуцін адзначыў, што «нават у Расіі праглядаецца ўжо сітуацыя, што калі захоўваць пенсійны ўзрост на цяперашнім узроўні, а ў пенсійны фонд няма дастатковых паступленняў, то давядзецца паніжаць пенсію, таму што грошай не хапае, каб раздаць пенсіянерам».
Прэзідэнт закрануў і яшчэ адзін бок гэтай праблемы. Калі ў краіне пойдуць на павышэнне пенсійнага ўзросту, то неабходна будзе ствараць яшчэ больш рабочых месц. І, на яго думку, гэта будзе добрым стымулам для стварэння рабочых месц. Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што гэта павінна не проста ўлічвацца, а быць добра падлічана.
Кіраўнік дзяржавы таксама дадаў, што ў выпадку павышэння пенсійнага ўзросту гэты працэс будзе, хутчэй за ўсё, паэтапным, каб насельніцтва адаптавалася.
«Я даручаў адпаведным структурам правесці маніторынг грамадскага меркавання. Ён ніякі пакуль. Пакуль мне толькі на паперы на дзве-тры старонкі дакладваюць пра нейкія этапы, што мы пройдзем да красавіка, да чэрвеня, а потым да жніўня ў перакананні насельніцтва. Насельніцтву ніякія этапы не патрэбны. Людзям трэба гаварыць адно: вось плюсы, вось мінусы», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
«Я не схільны сёння перабольшваць, што, вось, калі мы павысім пенсійны ўзрост, то перавернецца ўся краіна. Ды не, нічога не перавернецца. Проста, як у народзе кажуць, не хацелася б рабіць гэта ні з сяго ні з таго і атрымаць некаторыя папрокі з боку нашага насельніцтва, — адзначыў Аляксандр Лукашэнка. — Трэба рабіць усё акуратна. І калі мы гаворым аб тым, што чалавек — галоўнае ў нашай палітыцы, трэба ўсё ж такі прыслухоўвацца да чалавека або пераконваць яго, як мы гэта і робім».
Лукашэнка: праблемай павышэння пенсійнага ўзросту заклапочаны і ў Расіі, і ў Казахстане
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што не адзін раз і вельмі сур’ёзна абмяркоўваў гэту праблему з кіраўніцтвам Расійскай Федэрацыі. «У нас пазіцыі абсалютна супадаюць! Нас абставіны вымушаюць, падштурхоўваюць да вырашэння пытання пенсійнага ўзросту. Пытанне — калі гэта рабіць», — сказаў кіраўнік беларускай дзяржавы.
Паводле яго слоў, ён і Уладзімір Пуцін дамовіліся аб тым, што будуць пераконваць насельніцтва і ў Расіі, і ў Беларусі, да гэтага таксама далучыцца Казахстан.
Кіраўнік беларускай дзяржавы адзначыў, што Казахстан ужо зрабіў крок да павышэння пенсійнага ўзросту, аднак не зусім рашучы і сёння перад імі стаіць задача павышэння пенсійнага ўзросту другі раз.
Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што рабіць гэта неабходна акуратна.
Прэзідэнт Беларусі звярнуў увагу на тое, што нават у самых багатых краінах пенсійны ўзрост значна вышэйшы, чым у Беларусі: дзесьці на 5, дзесьці на 10 гадоў. У якасці прыкладу Аляксандр Лукашэнка прывёў Германію, у якой, паводле яго слоў, пенсійны ўзрост надыходзіць у 67 гадоў. «Багатая краіна, якая мільярды траціць на дапамогу іншым дзяржавам, у тым ліку і на мінімізацыю наступстваў ад наплыву бежанцаў. Яны што, дурні? Не», — адзначыў кіраўнік дзяржавы.
У Беларусі прапануецца паэтапна павышаць пенсійны ўзрост з 1 студзеня 2017 года
Аб гэтым ішла размова на нарадзе Прэзідэнта Беларусі па пытаннях развіцця пенсійнай сістэмы.
Як расказала журналістам па выніках нарады міністр працы і сацыяльнай абароны Мар’яна Шчоткіна, канчатковае рашэнне па гэтым пытанні будзе прынята пасля шырокага абмеркавання.
«Я звяртаю ўвагу на тое, што гэта прапанова. Гэта першае абмеркаванне ў такім шырокім складзе на ўзроўні Прэзідэнта. Таму кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што абавязкова павінна быць улічана меркаванне грамадства, вельмі важна зваротная сувязь з боку людзей, — сказала міністр. — Толькі пасля гэтага будзе прымацца канчатковае рашэнне».
Мар’яна Шчоткіна адзначыла, што будучае пяцігоддзе будзе даволі жорсткім у дэмаграфічным плане, паколькі ў пенсійны ўзрост уваходзіць вялікая колькасць асоб, пры гэтым вельмі мала тых, хто дасягае працаздольнага ўзросту. Паводле яе слоў, калі ў 2001 годзе суадносіны пенсіі і заработнай платы складалі 45 працэнтаў, то ў 2015 годзе было ўжо 41,7 працэнта. «Наша нацыянальная бяспека не дапускае сітуацыі, пры якой гэтыя суадносіны апусціліся б ніжэй за 40 працэнтаў. Добра б, каб павялічыліся», — сказала міністр.
«Пенсіі ў салідарнай сістэме залежаць ад таго, колькі грамадзян працуе. Інакш кажучы, працаздольныя ўтрымліваюць непрацаздольных, — прадоўжыла Мар’яна Шчоткіна. — Калі ў нас назіраецца цяпер 61 пенсіянер на 100 працуючых, то ў 2020 годзе гэтыя суадносіны будуць ужо 66 да 100, калі нічога не прымаць, то ў 2030 годзе — 78 пенсіянераў на 100 працуючых. Гатовы мы да гэтага, гатовы мы змяншаць пенсіі? Не. Гатовы мы павялічваць тарыфы ў Фонд сацыяльнай абароны? Не. Гатовы кардынальна змяняць сістэму? Таксама абмяркоўвалася».
Размова ішла і аб тым, што дэмаграфічныя працэсы, што назіраюцца ва ўсім свеце, датычацца і Беларусі. Пенсійны ўзрост павышаюць ва ўсіх краінах Еўропы.
Пенсійны з улікам чаканай працягласці жыцця, развіцця эканомікі, іншых фактараў узрост у 55 гадоў для жанчын і ў 60 гадоў для мужчын на постсавецкай прасторы захаваўся толькі ў Беларусі, Расіі і Узбекістане.
«Але сярэдні памер пенсіі павінен расці, а для гэтага неабходна вытрымліваць суадносіны паміж працаздольнымі і непрацаздольнымі грамадзянамі», — адзначыла Мар’яна Шчоткіна.
У Беларусі дзейнічае трохузроўневая пенсійная сістэма. У краіне існуе выплата датэрміновых пенсій, прафесійнае пенсійнае страхаванне. У многіх дзяржавах яны адменены. «Але ў нас гэта захоўваецца, наймальнікі часткова фінансуюць гэтыя пенсіі, мы іх вывелі за агульную сістэму, і таму інстытут датэрміновых пенсій захаваецца. Захаваецца і дэльта ў выпадку павышэння пенсійнага ўзросту», — сказала міністр.
Шмат увагі на нарадзе ўдзялялася развіццю добраахвотнага пенсійнага страхавання.
«Размова ішла аб развіцці фінансавых страхавых кампаній, аб тым, каб была магчымасць за кошт чыстага прыбытку прадпрыемстваў і за кошт саміх работнікаў самастойна прымаць рашэнні аб дадатковых пенсіях. Сёння гэта ёсць, але павінна быць большае развіццё, інакш кажучы павінны быць больш прывабныя ўмовы», — лічыць Мар’яна Шчоткіна.
Яна падкрэсліла, што ў краіне захоўваюцца выплаты працуючым пенсіянерам.
«Ці можам мы абысціся сёння і не разглядаць павышэнне пенсійнага ўзросту? Гаварыць сумленна — не, — адзначыла міністр. — Задача кожнай дзяржавы — гарантаваць своечасовасць і паўнату выплаты пенсій. Больш таго, памер пенсій, а гэта дабрабыт пенсіянераў, ні ў якім разе не павінен змяншацца, а толькі павялічвацца, прынамсі, захоўвацца адносна сярэдняй заработнай платы».
Прэзідэнт Беларусі разгледзіць тры варыянты павышэння пенсійнага ўзросту
Аб гэтым расказала журналістам па выніках нарады міністр працы і сацыяльнай абароны Мар’яна Шчоткіна.
Паводле слоў міністра, варыянты эканамічна падлічаны, у тым ліку з прыцягненнем вучоных.
Першы варыянт прадугледжвае выхад на пенсію жанчын у 60 гадоў і мужчын у 65. Мар’яна Шчоткіна адзначыла, што гэта самы эканамічна прымальны варыянт, паколькі дае добрыя паказчыкі. Пры гэтым яна падкрэсліла, што неабходна ўлічваць не толькі вопыт многіх краін свету ў вырашэнні гэтага пытання, але і працягласць жыцця, узровень стану здароўя, а таксама спецыфіку жыцця ў гарадской і сельскай мясцовасці.
«Таму, прааналізаваўшы дэмаграфічныя працэсы, прапанаваны варыянт выхаду на пенсію жанчын у 60 гадоў, мужчын — у 63 гады. Тут за аснову бралася перш за ўсё тое, што сёння сярэдняя працягласць жыцця жанчын складае 78,4 года, а атрыманне пенсіі — больш як 20 гадоў пасля выхаду на пенсію, — адзначыла міністр. — Нядаўна гаварылася аб тым, што гендарная роўнасць павінна ўлічвацца і ў дасягненні пенсійнага ўзросту».
«Але ўзнікае пытанне: ці можам мы сёння не ўзяць пад увагу сацыяльны аспект, нагрузку на жанчын? Ці павінна быць розніца паміж выхадам на пенсію ў мужчын і жанчын? Якая нагрузка на жанчын у дамашняй гаспадарцы? Ці дасягнулі мы сёння таго ўзроўню гендарнай роўнасці?» — прадоўжыла Мар’яна Шчоткіна.
Зыходзячы з гэтага, трэці варыянт прадугледжвае ўвядзенне пенсійнага ўзросту з 58 гадоў для жанчын і з 63 — для мужчын.
Што датычыцца тэмпу, з якім плануецца павялічваць пенсійны ўзрост, то найбольш аптымальным з’яўляецца з крокам паўгода. «Мы ўжо ўпусцілі момант, калі можна было рухацца па адным або тры месяцы. Калі мы хочам захаваць стабільнасць у дзяржаве, то сёння самы невялікі тэмп, які мы можам сабе дазволіць, — гэта 6 месяцаў. Ёсць і іншыя прапановы: 8 месяцаў, 1 год. Але 1 год — гэта вельмі жорсткі варыянт», — сказала міністр.
Яна таксама звярнула ўвагу, што не трэба выпускаць з-пад увагі і развіццё рынку працы. «Калі мы сёння затрымліваем пенсіянераў на рынку, то адпаведна павінны стварацца новыя рабочыя месцы, таму што ў нас ёсць выпускнікі ВНУ, моладзь, якія павінны мець гарантыю на першае рабочае месца», — падкрэсліла міністр.
Лукашэнка патрабуе ствараць больш магчымасцей для развіцця малога і сярэдняга бізнесу
Такую задачу ён паставіў 10 сакавіка на нарадзе па пытаннях развіцця пенсійнай сістэмы.
Як расказала журналістам па выніках нарады міністр працы і сацыяльнай абароны Мар’яна Шчоткіна, Прэзідэнт звярнуў увагу на тое, што ў краіне шмат гаворыцца аб развіцці малога бізнесу, але разам з тым садзейнічання гэтаму аказваецца недастаткова.
«Таму трэба даць больш магчымасцей для развіцця малога і сярэдняга бізнесу, прадпрымальніцкай жылкі чалавека, каб ён мог, калі ў яго ёсць такое жаданне, займацца прадпрымальніцтвам», — сказала міністр.
Гэта пытанне актуальнае і ў святле праблемы стварэння рабочых месц. Так, у выпадку павышэння пенсійнага ўзросту на рынку працы затрымаецца некаторая колькасць грамадзян, адпаведна, павінны стварацца новыя рабочыя месцы, паколькі ёсць таксама выпускнікі ВНУ, моладзь, якія павінны мець гарантыю на першае рабочае месца.
У Беларусі не плануецца ўводзіць абавязковую накапляльную пенсійную сістэму
Паводле слоў міністра працы і сацыяльнай абароны Мар’яны Шчоткінай, у шэрагу дзяржаў уводзіцца абавязковая накапляльная сістэма. «Але калі вялікія інфляцыйныя рызыкі, то падвяргаць чалавека нейкай рызыцы з боку дзяржавы проста неразумна», — адзначыла міністр. Яна падкрэсліла, што ў Беларусі любы жадаючы мае магчымасць стварыць сабе дадатковую пенсію. «У нас ёсць тры страхавыя кампаніі, якія гэтым займаюцца, і ў перспектыве будзе развіццё страхавых рынкаў», — сказала міністр.
«У нас ёсць добраахвотнае пенсійнае страхаванне, калі чалавек сам прымае такое рашэнне, або гэта матывацыя работніка з боку работадаўца», — дадала яна.
Гаворачы аб магчымасці рэфармавання пенсійнай сістэмы ў краіне, Мар’яна Шчоткіна падкрэсліла, што самая галоўная задача любой пенсійнай сістэмы — яе ўстойлівасць, і рэформы дзеля рэформ праводзіць нельга.
Паводле яе слоў, у існуючай у Беларусі сістэме працаздольнае насельніцтва ўтрымлівае непрацаздольных грамадзян.
«І мы павінны разумець, што калі ў нас сёння 2,5 млн пенсіянераў і працягласць жыцця расце, то мы павінны забяспечыць сёння не толькі ўстойлівы стан гэтай сістэмы, але і гарантаваць гэта нашым дзецям і будучым пакаленням», — сказала Мар’яна Шчоткіна.
Канчатковае рашэнне па пытанні павышэння пенсійнага ўзросту будзе прынята пасля шырокага абмеркавання
Канчатковае рашэнне па пытанні павышэння пенсійнага ўзросту будзе прынята пасля шырокага абмеркавання.
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што абавязкова павінна быць улічана меркаванне грамадства, вельмі важна зваротная сувязь з боку людзей.Толькі пасля гэтага будзе прымацца канчатковае рашэнне.
Кіраўнік дзяржавы мае намер у хуткім часе правесці яшчэ адну нараду, прысвечаную гэтаму пытанню, на якой будзе прынята канчатковае рашэнне.
БелТА